ֆուտբոլի պատմությունից
Armenian Renedance
Armenian Renessance, a notional boundary in the cultural and historical sciences, which indicates the period in the Armenian cultural history from 10 to 14 centuries.
After driving out arabic people from Armenia, in 885, after a range of wars, under the direction of Ashot A Bagratuni it became possible to reestablish Armenian statehood, which foreshadowed a new Golden Age of Armenian culture. The premises of Armenian Renessance appeared already in the middle of 9th century and in the 10th century. During this period favorable conditions came forward for reviving trading, crafting and social life.
During the government of Ashot G (953-977), the capital city Ani became one of the hugest and most beautiful cities in East. However, Ani began prospering during the government of Gagik A (990-1020).
Several figures from different sectors of Armenian Renessance period.
Fiction
Nerses Lambureci (1153-1198)- Armenian scientist, philosopher, chronicler, publicist and church figure, writer, poet, musician and translator.
Vardan Aygektsi (unknown -1250)- Armenian theologian, fabulist, preacher, chronicler, social activist.
Khachatur Kechareci (1260-1331) - Armenian poet and cultural activist.
Historiography
Smbat Sparapet (1208—1276) - Historian, legist and poet.
Grigor Aknetsi (approximately 250—1335) - Armenian historian.
Stepan Orbelyan (unknow -1304) - Historian, theologian, poet.
Theology
Mkhitar Sasnetsi (1260-1337) - Priest
Hovhannes Vorotnetsi (1315-1386) - Theologist
Grigor Tatevatsi (approximately 1346-1409) - master
Iinguistics
Grigor Magistros (approximately 990-1059) - Poet
Hovhannes Erznkatsi Pluz (approximately 1230-1293) - Catholicos of Armenian
Esayi Ncheci (1260/1265- approximately 1338) - Grammarian, chronicler.
Philosophy
Poghos Taronetsi - (unknown-1123) - Armenian philosopher
Hovhannes Imastaser(1045/1050-1129) - Philosopher
Davit Qobayretsi (approximately 1150-1220) - Master, one of the greatest culture figures of his time.
Law
Davit Alavkavordi (1070/1080-1140)- Lawyer ,medieval Armenian lawyer
Mkhitar Gosh (1120-1213) – Social activist
Smbat Sparapet (1208-1276)- Legist
Նոր մուտք Մաչու-Պիկչու
Մաչու-Պիկչու տանող և հին ինկերի կառուցած մեկ այլ ճանապարհ են հայտնաբերել պերուացի հնագետները: Դա մի արահետ է, որի եզրերը պատված են երեք մետր բարձրություն ունեցող գլաքարերով: Դրա շնորհիվ ճանապարհը նմանվել է թունելի և այդ իսկ պատճառով երկար ժամանակ ճոխ բուսականությամբ ծածկված էր մարդկանց տեսադաշտից: Արահետը, որն ունի 1,2-1,4 մետր լայնություն, անցնում է ծովի մակերևույթից 2700 մետր բարձրության և դուրս է գալիս Մաչու-Պիկչու համալիրի ավանդական մուտքից բավականին հեռու:
«Դա ևս մի զարմանալի ապացույց է, թե ինչպիսի հմուտ շինարարներ են եղել ինկերը: Թունելը նվազագույնը 500 տարեկան է, սակայն երկրաշարժերից հետո լավ է պահպանվել:».ասում է հնագիտական արգելոցի վարիչ Ֆերնանդո Աստետեն:
Նոր ճանապարհը դուրս է գալիս լեռնային հարթության վրա, որտեղից բացվում է մինչ այժմ անհայտ տեսարան: Այժմ տնօրինության հիմնական նպատակն է մաքրել ճանապարհը և դարձնել այն լիարժեք այլընտրանքային մուտք դեպի համալիրի: Դա թույլ կտա թուլացնել հիմնական մուտքի ծանրաբեռնվածությունը: Մաչու-Պիկչուն Պերուի ամենաշատ այցելու ունեցող օբյեկտն է, որը բերում է զբոսաշրջության ոլորտի եկամտի 70%: 2500 մարդ ամենօր այցելում է Մաչու-Պիկչու: Զբոսաշրջիկների այդպիսի հոսքն անհանգստացնում է ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ին, քանի որ նրանք կարող են վնաս պատճառել (և երբեմն պատճառում են) անցյալի անգին հուշարձաններին: Միջազգային կազմակրպությունը պահանջում է սահմանափակել այդ թիվը մինչև 800 մարդ օրեկան:
Աշխարհի ամենահին տաբատները
Չինաստանի արևմուտքում, մի քոչվորի դամբարանում գտնվել է տաբատ, որը 3300 տարեկան է: Տաբատը կարված է բրդյա երեք կտորից և զարմանալիորեն լավ պահպանվել է: Տեղ-տեղ տաբատը նախշազարդված էր, իսկ նստատեղի կարերն ամրացված էին լրացուցիչ կտորներով: Դամբարանում գտնվել է նաև կաշվե թամբ և մարտական կացին: Հավանաբար այնտեղ թաղված էր անվանի մարտիկ:
Հնագետները գտնում են, որ տաբատը ստեղծել են անասնապահ- քոչվորները, որոնք իրենց կյանքի կեսը անցկացրել են ձիերի վրա: Գիտնականների փորձերը ցույց տվեցին, որ հին չինական տաբատներ հագած քայլելը շատ անհարմար է, բայց շատ հարմար է ձիավարության ժամանակ: Դատելով ամեն ինչից հագուստի այդ տարրը նախատեսված էր հենց նժույգավարության համար: Մինչ այդ ամենահին տաբատը համարվում էր Նեպալում գտնվածը (2400 տարեկան): Այժմ տաբատների ստեղծման հարցում առաջնությունը պատկանում է Չինաստանին:
Загадки истории, № 25, 2014, էջ 37
«Գեղարվեստական ֆիլմերը որպես անցյալի ուսումնասիրման աղբյուր»
Անցյալը ուսումնասիրելու աղբյուրներ շատ կան:
Գեղարվեստական ֆիլմերն էլ այդ աղբյուրներից մեկն են: Գեղարվեստական ֆիլմերի
միջոցով մենք կարողանում ենք ավելի պատկերավոր և ավելի կոնկրետ ուսումնասիրել
անցյալը: Գեղարվեստական ֆիլմերում մանրամասն պատմում են տարբեր արքաների կյանքի,
նրանց իշխանության տարիների, վարած պատերազմների մասին: Այդպիսի ֆիլմերից մենք
իմանում ենք նաև տարբեր երկրների մշակույթների, վարած քաղաքակրթության
մասին, որոնք մենք գրքում կարդալիս ճիշտ չենք հասկանում և արդյունքում մեր
չարչարանքները ջուրն են ընկնում: Գեղարվեստական ֆիլմերը օգնում են շուտ յուրացնել
տարբեր արքաների անունները, հիշել անցյալում տարբեր պետությունների մշակույթները,
քաղաքակրթությունները, մարտերը, հաղթանակները և պարտությունները, քանի որ
գեղարվեստական ֆիլմերում ամեն ինչ պատկերված է ավելի հասկանալի և մատչելի:
Դրա վառ ապացույցն է`
<<Գարեգին Նժդեհ>> գեղարվեստական
ֆիլմը-https://www.youtube.com/watch?v=gH4CJ-GoWEk
<<Գարեգին Նժդեհ>> գեղարվեստական
ֆիլմում ներկայացված են փաստեր Ղարաքիլիսայի ճակատամարտի, ինչպես նաև 1919-1921թթ.
Զանգեզուրն ազատագրելու նպատակով Գարեգին
Նժդեհի և իր զորքի հերոսական պայքարի
վերաբերյալ:Այդ ժամանակահատվածում ունեցած ձեռքբերումների և կորուստների, հայ ազգի
հերոսների, նրանց կատարած սխրագործությունների մասին: Ներկայացված են նաև հայ -թուրքական
պատերազմի մարտավարությունները: <<Գարեգին Նժդեհ>> գեղարվեստական
ֆիլմում կան նաև Գարեգին Նժդեհի կյանքից հատվածներ:
Այս ամենից բացի ֆիլմը ուսուցանում է նաև, որ պետք է լինել հայրենասեր
և հասկանալ մեր հայ հողի արժեքը:
<<Միլիոն տարի մեր թվարկությունից
առաջ>> գեղարվեստական ֆիլմը-https://www.youtube.com/watch?v=zQo87bnz9Fc
<<Միլիոն տարի մեր թվարկությունից
առաջ>> գեղարվեստական ֆիլմը դիտելով մենք իմանում ենք, թե այն ժամանակ
ինչպես են ապրել մարդիկ, ինչ կենցաղ, մշակույթ և սովորույթներ են ունեցել: Ինչպես
են իրենց գոյության համար պայքարել և ինչն է իրենց համար զենք
հանդիսացել:
Այսպիսի շատ ֆիլմեր կան, որոնք հանդիսանում
են որպես անցյալի ուսումնասիրման աղբյուր
<<Դառը ճշմարտությունը քան քաղցր սուտը>>
Մենք հաճախ ցանկանում ենք լսել քաղցր սուտը քան դառը ճշմարտությունը: Մենք սիրում ենք լսել սուտը լինելով խափված և առհամարել ճշմարտությունը, որը մեզ ցավ կպատճառի: Մենք չենք հասկանում, որ վաղ թե ուշ այդ ճշմարտությունը ավելի խորը ցավ է պատճառելու մեզ քան կպատճառեր ավելի շուտ: Մենք սովոր ենք ստին հավատալ անտեսելով ճիշտը: Սակայն միշտ էլ հեստ չի եղել հավատալ և ընդունել ճիշտը առանց ավելորդությունների:
<<淒美 真相 比 平淡無奇 謊話>>- չինարեն
Պորտուգալերեն-Muitas vezes queremos ouvir doces mentiras de amarga verdade. Իսպանրեն-Nos encanta escuchar radica estando estafado y el desprecio verdad , cual nosotros dolor disfrutar. Աֆրիկերեն-Ons verstaan nie, dat vroeër of later die waarheid n dieper pyn veroorsaak dat ons as om inderdaad sou eerder. Թուրքերեն- Biz alışık bir yalana inanmak hakkını görmezden. Չեխերեն-